- Cơ bản về crypto

Thị trường tiền crypto vận hành 24/7, tức là bạn có thể mua bán tiền crypto mọi lúc mọi nơi. Do vậy hiểu biết về thị trường tiền crypto là điều quan trọng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu về hai công cụ tài chính chủ yếu của tiền crypto là [Spot] và [Phái sinh]. Hy vọng chúng sẽ giúp xây dựng nền tảng kiến thức hỗ trợ hành trình giao dịch của bạn.
Mục lục:
- Giao dịch spot là gì?
- Làm thế nào để giao dịch spot tại BingX?
- Giao dịch phái sinh là gì?
- Hợp đồng tương lai là gì?
- Hợp đồng vĩnh viễn là gì?
- Hợp đồng quyền chọn là gì?
- Làm thế nào để giao dịch hợp đồng tại BingX?
Giao dịch spot là gì
Giao dịch spot là hình thức mua và bán tiền crypto giao hàng ngay.Giao hàng tức là người mua và bán đều thực hiện cam kết giao dịch của mình.Đặc trưng của giao dịch spot là hàng hóa được giao ngay sau khi giao dịch khớp lệnh thành công, đáp ứng ngay nhu cầu của cả hai bên.
Ví dụ:
Giả sử giá spot Bitcoin hiện giờ là 40,000 USD, người mua bỏ ra 40,000 USD để mua một đồng BTC trên thị trường spot.
- 📈 Giả sử giá Bitcoin tăng lên 60,000 USD sau 1 tháng
Nếu người mua đóng vị thế, theo công thức [Số tiền lãi lỗ = (Giá đóng vị thế - Giá mở vị thế)*Số lượng giao dịch] ta có (60,000-40,000)*1=20,000 USD, [Lãi] người mua thu được là 20,000 USD.
- 📈 Giả sử giá Bitcoin giảm còn 20,000 USD sau 1 tháng
Nếu người mua đóng vị thế, theo công thức [Số tiền lãi lỗ = (Giá đóng vị thế - Giá mở vị thế)*Số lượng giao dịch], ta có (20,000-40,000)*1= -20,000, [Lỗ] người mua phải chịu là 20,000 USD.
Làm thế nào để giao dịch spot tại BingX?
Báo giá hợp đồng BingX trích nguồn từ các sàn giao dịch lớn trên thị trường làm cơ sở, sau đó được tổng hợp lại để có được báo giá công bằng tuyệt đối.Nếu có nhu cầu giao dịch spot tại BingX, bạn có thể sử dụng ứng dụng BingX và truy cập [Mua/Bán - Spot] hoặc qua trang chủ BingX [https://bingx.com/vi-vn/spot/BTCUSDT/] và nhấn [Spot] để thực hiện giao dịch.Bạn có thể tham khảo video dưới đây để hiểu rõ quy trình giao dịch spot.
How to Spot Trade (BingX Platform Guide) - YouTube
Vậy là bạn đã hiểu về spot rồi đó. Tiếp theo sẽ là phần chính: Giao dịch phái sinh.
Giao dịch phái sinh vốn là một công cụ tài chính phổ biến trong lĩnh vực tài chính truyền thống trước cả khi tiền crypto xuất hiện. Sản phẩm phái sinh bao gồm nhiều loại tài sản, sản phẩm tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ, chỉ số thị trường và tiền crypto.Khác với spot, giao dịch phái sinh hỗ trợ sử dụng đòn bẩy, giúp tối đa hóa hiệu quả đầu tư. Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng, giao dịch kỹ quỹ (giao dịch bằng tiền vay) sẽ làm tăng rủi ro đầu tư, chẳng hạn như bị ép thanh lý. Do đó phái sinh bị coi là sản phẩm có độ rủi ro cao.
Giao dịch phái sinh là gì?
Sản phẩm phái sinh là hợp đồng tài chính giữa hai hoặc nhiều bên có giá trị thu được từ một hoặc một nhóm tài sản cơ sở.Sản phẩm phái sinh bao gồm hợp đồng tương lai, quyền chọn, chứng quyền, hợp đồng kỳ hạn, hoán đổi. Các sản phẩm tài chính phái sinh áp dụng hình thức giao dịch và công dụng không giống nhau.
Thời điểm hiện tại, thị trường tiền crypto chủ yếu áp dụng các sản phẩm phái sinh như hợp đồng tương lai, hợp đồng vĩnh viễn, hợp đồng quyền chọn.
Hợp đồng tương lai là gì?
Hợp đồng tương lai là sản phẩm phái sinh có mặt đầu tiên trên thị trường tiền crypto và cũng là sản phẩm phái sinh được giao dịch nhiều nhất hiện nay.Có 2 loại hợp đồng tương lai lưu thông trên thị trường crypto: Hợp đồng giao nhận và Hợp đồng vĩnh viễn với Hợp đồng vĩnh viễn hiện là sản phẩm được chào đón nhất.
Hợp đồng tương lai sử dụng đòn bẩy để giao dịch ký quỹ, cho phép người dùng kiếm được lợi nhuận cao hơn từ biến động giá trong điều kiện mức độ rủi ro cũng lớn hơn.Giao dịch ký quỹ là hình thức giao dịch trong đó nhà đầu tư vay tiền với tỷ lệ hỗ trợ của sàn giao dịch để thực hiện. Giao dịch ký quỹ sử dụng nguyên tắc đầu tư đòn bẩy. Giao dịch đòn bẩy sử dụng số tiền nhỏ làm đảm bảo để tối đa hóa lợi nhuận tiềm năng, tuy nhiên kèm theo đó là rủi ro thua lỗ cũng sẽ tăng theo. Nhìn chung, nó cho phép các nhà đầu tư vốn ít cũng có thể tham gia giao dịch thị trường tài chính.
Khác với giao dịch spot, bạn không nắm giữ tài sản thực tế khi giao dịch hợp đồng tương lai.Trên thực tế, hợp đồng tương lai được tạo ra để tránh sự biến động của thị trường.Khi giao dịch hợp đồng BTC/USDT, bạn không thực sự mua bán BTC mà là giao dịch dựa trên giá trị dự đoán của BTC.Nói cách khác, bạn đang đặt cược vào biến đổi giá BTC song song với giá trị hợp đồng chứ không trực tiếp sở hữu tài sản.
Tóm lại, hợp đồng là một dạng sản phẩm phái sinh crypto mà trong đó người dùng có thể chọn long hoặc short hợp đồng để thu về lợi nhuận từ việc tăng hoặc giảm giá trị tài sản thông qua phán đoán xu hướng giá.
Hợp đồng giao dịch tiền crypto có thể chia làm 2 dạng: Hợp đồng USDT và Hợp đồng Coin.
- Hợp đồng USDT
Bản vị USDT hay còn được gọi [Bản vị U] thường sử dụng USDT để mở vị thế và thực hiện giao nhận cuối cùng.Dù long hay short hợp đồng, bạn chỉ cần nạp USDT vào tài khoản hợp đồng. Lãi lỗ cuối cùng sẽ quyết toán bằng USDT.
- Hợp đồng Coin
Hợp đồng Coin sử dụng loại tiền crypto tương ứng để mở vị thế và thực hiện giao nhận cuối cùng.Ví dụ nếu muốn long hay short BTC, bạn cần nạp BTC vào tài khoản hợp đồng và theo đó lãi lỗ cuối cùng sẽ được quyết toán bằng BTC.
Thông thường nhà đầu tư có thể chọn loại hợp đồng giao dịch tùy vào xu hướng. Nếu giá tăng trong ngắn hạn, bạn có thể chọn long hợp đồng Coin; ngược lại nếu giá giảm trong ngắn hạn, bạn có thể chọn short hợp đồng USDT.
Hợp đồng vĩnh viễn là gì?
Hợp đồng vĩnh viễn là một sản phẩm phái sinh đổi mới trên thị trường tiền crypto và sở hữu nhiều điểm tương đồng với hợp đồng giao nhận.Tuy nhiên hợp đồng vĩnh viễn không có kỳ hạn giao nhận, người dùng có thể giữ chúng mãi mãi.Để bảo đảm cho sự hội tụ lâu dài giữa giá hợp đồng vĩnh viễn và giá spot, các sàn giao dịch thường dùng phương pháp lệ phí tài trợ.
Lệ phí tài trợ là việc quyết toán vốn giữa toàn bộ bên long và bên short trong thị trường hợp đồng vĩnh viễn, cứ mỗi 8 tiếng quyết toán 1 lần.Nếu lệ phí là số dương, bên long sẽ thanh toán cho bên short. Ngược lại nếu là số âm, bên short sẽ thanh toán cho bên long.Đây có thể coi là phí giữ vị thế hợp đồng hoặc là một khoản tiền hoàn.Cơ chế này giúp cân bằng cung cầu hợp đồng vĩnh viễn của hai bên mua bán, đồng thời bảo đảm sự nhất quán về giá của hợp đồng vĩnh viễn với tài sản crypto.Hợp đồng vĩnh viễn hiện đang là cơ chế được sử dụng rộng rãi ở các sàn giao dịch crypto, đòn bẩy có thể lên đến 125 lần và hiện là sản phẩm phái sinh được sự dụng rộng rãi nhất trên thị trường hiện nay.
Từ góc độ giao dịch, hợp đồng được chia làm 2 loại: [Long] và [Short].
- Long hợp đồng = Mua lên
Nếu bạn cho rằng giá trị hợp đồng hoặc giá crypto sẽ tăng trong tương lai, bạn có thể chọn Long hợp đồng và thu về lợi nhuận nếu giá tăng.
- Short hợp đồng = Bán xuống
Nếu bạn cho rằng giá trị hợp đồng hoặc giá crypto sẽ giảm trong tương lai, bạn có thể chọn Short hợp đồng và thu về lợi nhuận khi giá giảm.
Ví dụ:
Giả sử người mua cho rằng giá Bitcoin sẽ tăng trong tương lai và chọn mua hợp đồng [Long 5x] ở chế độ ký quỹ riêng. Khi đó sẽ phát sinh các kịch bản sau:
- 📈 Nếu giá Bitcoin tăng 10%, người mua chốt đóng vị thế và lãi 50%
- Nếu giá Bitcoin giảm 10%, người mua chốt đóng vị thế và lỗ 50%; trong trường hợp giá Bitcoin giảm tới 20%, người mua sẽ bị ép thanh lý và lỗ 100%. Nếu chọn sử dụng chế độ ký quỹ riêng, ký quỹ người mua sẽ về 0.
Giả sử người mua cho rằng giá Bitcoin sẽ giảm trong tương lai và chọn mua hợp đồng [Short 5x] ở chế độ ký quỹ riêng. Khi đó sẽ phát sinh các kịch bản sau:
- 📈 Nếu giá Bitcoin giảm 10%, người mua chốt đóng vị thế và lãi 50%
- Nếu giá Bitcoin tăng 10%, người mua chốt đóng vị thế và lỗ 50%; trong trường hợp giá Bitcoin tăng tận 20%, người mua sẽ bị ép thanh lý và lỗ 100%. Nếu chọn sử dụng chế độ ký quỹ riêng, ký quỹ người mua sẽ về 0.
Hợp đồng quyền chọn là gì?
Hợp đồng quyền chọn là một dạng sản phẩm phái sinh cho phép người giao dịch mua hoặc bán tài sản ở mức giá nhất định trong tương lai, tuy nhiên họ không có nghĩa vụ phải thực hiện.Điểm khác biệt chính giữa hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn ở chỗ người dùng không có nghĩa vụ phải quyết toán hợp đồng quyền chọn.
Hợp đồng quyền chọn rất giống với hợp đồng tương lai ở điểm chúng đều bao gồm thỏa thuận mua bán tiền crypto ở một mức giá và thời gian được xác định trước giữa hai bên.Tuy nhiên điểm khác biệt chính nằm ở chỗ người nắm giữ không nhất thiết phải thực hiện quyền mua hoặc bán khi đáo hạn.Để tham gia hợp đồng quyền chọn, người giao dịch phải trả phí. Kể cả nếu không muốn thực hiện quyền trước khi đáo hạn hợp đồng, họ vẫn phải thanh toán phí.Thị trường crypto hiện đã đổi mới cách thức giao dịch quyền chọn, cho phép người dùng giao dịch quyền chọn trong thời gian chỉ định ngắn hơn.
Hợp đồng quyền chọn được chia làm quyền chọn mua và quyền chọn bán:
Quyền chọn mua: Có thể mua vào một lượng crypto nhất định với mức giá cụ thể ở khoảng thời gian hoặc thời điểm nhất định trong tương lai.
Quyền chọn bán: Có thể bán ra một lượng crypto nhất định với mức giá cụ thể ở khoảng thời gian hoặc thời điểm nhất định trong tương lai.
Ví dụ:
Giả sử giá BTC hiện là 60,000 USD, người dùng bỏ ra 200 USD mua quyền chọn mua với mức giá thực hiện là 70,000 USD
- 📈 Giả sử khi đáo hạn, giá Bitcoin tăng lên 80,000 USD
Nếu người mua thực hiện quyền, theo công thức [Số tiền lãi lỗ = Giá spot Bitcoin - Giá thực hiện quyền - Phí] ta có [(80,000 – 70,000) - 200 = 9,800 USD]. Như vậy người mua lãi 9,800 USD.
- 📉 Giả sử khi đáo hạn, giá Bitcoin giảm còn 50,000 USD
Nếu người mua thực hiện quyền, theo công thức [Số tiền lãi lỗ = Giá spot Bitcoin - Giá thực hiện quyền - Phí] ta có [(50,000 – 70,000) - 200= -20,200 USD]. Như vậy người mua lỗ 20,200 USD.Tuy nhiên đặc tính quan trọng của quyền chọn là [Người mua quyền chọn chỉ là mua quyền thực hiện, có thể chọn không thực hiện quyền khi đáo hạn], do vậy nếu chọn không thực hiện quyền khi đáo hạn, người mua sẽ chỉ lỗ 200 USD phí.
Làm thế nào để giao dịch phái sinh tại BingX?
Là nền tảng giao dịch phái sinh hàng đầu thế giới, BingX chuyên cung cấp các dịch vụ giao dịch phái sinh tối ưu bao gồm hợp đồng tiêu chuẩn và hợp đồng chuyên nghiệp, phù hợp với các nhà đầu tư phổ thông và các giao dịch viên dày kinh nghiệm.
Hợp đồng tiêu chuẩn hỗ trợ bản vị USDT và Coin, có đặc điểm dễ dùng, hoàn toàn phù hợp với người mới và nhà đầu tư phổ thông.Hợp đồng chuyên nghiệp hiện mới chỉ hỗ trợ bản vị USDT. Người dùng có thể thực hiện các chiến lược giới hạn giá hay quản lý vị thế một cách nghiêm ngặt hơn, phù hợp cho các nhà đầu tư có kinh nghiệm.
Nếu có nhu cầu giao dịch phái sinh tại BingX, bạn có thể tham khảo video sau. Hy vọng nó sẽ giúp bản hiểu rõ hơn về quy trình giao dịch.
Standard Contract / Perpetual Swap Tutorial (BingX Platform Guide) - YouTube